User Centered Design: korzyści i wyzwania biznesowe

Czym jest User Centered Design?

User Centered Design (UCD) to znacznie więcej niż modne hasło w świecie projektowania cyfrowego, to sposób, który zmienia proces tworzenia produktów i usług. W swojej istocie UCD to podejście do projektowania, która stawia rzeczywiste potrzeby, ograniczenia i preferencje użytkowników w samym centrum. Zamiast opierać się na intuicji czy osobistych preferencjach zespołu projektowego, każda decyzja jest podejmowana na podstawie głębokiego zrozumienia użytkownika końcowego. W przeciwieństwie do design thinking UCD koncentruje się na szczegółowej analizie potrzeb użytkowników, oferując metody weryfikacji i dostosowania projektów do oczekiwań odbiorców.

User centered wymaga systematycznego badania zachowań użytkowników, iteracyjnego testowania prototypów i ciągłej walidacji przyjętych rozwiązań. Znaczenie human computer interaction w kontekście UCD jest kluczowe, ponieważ relacja człowiek - komputer (HCI) wymaga iteracyjnego procesu badań oraz analizy potrzeb użytkowników.

Human Centered Design: różnice i podobieństwa

Human Centered Design (HCD) i User Centered Design (UCD) to dwa podejścia, które mają na celu tworzenie produktów intuicyjnych i łatwych w użyciu, jednak różnią się zakresem. HCD obejmuje nie tylko użytkowników końcowych, ale także wszystkie osoby, które mogą mieć styczność z danym produktem. Oznacza to, że w procesie projektowym uwzględnia się szerokie spektrum interesariuszy, co pozwala na bardziej holistyczne podejście. Z kolei UCD skupia się głównie na użytkownikach końcowych, koncentrując się na ich potrzebach i oczekiwaniach. Oba podejścia mają na celu dostarczenie wartościowych i funkcjonalnych rozwiązań, jednak HCD ma szerszy zakres.

Korzyści User Centered Design dla użytkowników i biznesu

W projektowaniu zorientowanym na użytkownika możemy wyróżnić przede wszystkim korzyści, które bezpośrednio na niego wpływają, ale też kilka istotnych aspektów dla biznesu.

Korzyści dla użytkowników

• Lepsza użyteczność i płynność procesów: user centered design prowadzi do tworzenia rozwiązań intuicyjnych i przyjaznych dla użytkownika. Aplikacja mobilna z czytelnym układem i logiczną nawigacją pozwala użytkownikom na łatwiejsze korzystanie z niej bez zastanawiania się.
• Wyższa satysfakcja użytkowników: gdy produkty cyfrowe spełniają lub przewyższają oczekiwania użytkowników, poziom ich zadowolenia znacząco rośnie. User centered design zapewnia pozytywne doświadczenia na każdym etapie interakcji z produktem — od pierwszego uruchomienia aplikacji, przez codzienne korzystanie, aż po wsparcie techniczne. Zadowoleni użytkownicy są bardziej skłonni do dalszego korzystania z aplikacji oraz polecania jej innym.
• Spełnienie rzeczywistych potrzeb: poprzez analizę zachowań i oczekiwań użytkowników UCD pozwala na tworzenie rozwiązań, które adresują ich realne problemy. Projektanci korzystają z twardych danych i bezpośredniego feedbacku, co sprawia, że produkt staje się nie tylko funkcjonalny, ale również wartościowy. Słuchanie potrzeb potencjalnych użytkowników jest kluczowe w procesie projektowania.

Korzyści dla biznesu

• Zwiększenie lojalności klientów: dzięki user centered design firmy mogą liczyć na większą liczbę użytkowników, co przekłada się na stabilne przychody i możliwość monetyzacji poprzez subskrypcje, zakupy w aplikacji czy reklamy. Lojalni użytkownicy są też bardziej otwarci na nowe funkcjonalności, co pozwala biznesowi rozwijać produkt.
• Redukcja kosztów operacyjnych: inwestowanie w UCD na wczesnych etapach projektowania produktów cyfrowych pozwala na identyfikację potencjalnych problemów z użytecznością przed wdrożeniem. To minimalizuje konieczność kosztownych poprawek po wprowadzeniu produktu na rynek. Mniejsza liczba błędów i problemów technicznych zmniejsza obciążenie działów wsparcia technicznego.
• Przewaga konkurencyjna: dostarczanie rozwiązań dostosowanych do potrzeb użytkowników wciąż stanowi istotną przewagę konkurencyjną. Firmy wykorzystujące user centered design są w stanie szybciej reagować na zmieniające się trendy i oczekiwania użytkowników. Podejście UCD, poprzez lepsze zrozumienie użytkowników i ich potrzeb, może znacząco wpłynąć na wyniki biznesowe, konkurencyjność oraz poprawę reputacji mark.‍
• Wyższa satysfakcja pracowników: zastosowanie UCD podczas projektowania narzędzi cyfrowych używanych wewnętrznie przez organizacje zwiększa efektywność pracy, minimalizuje błędy i usprawnia procesy. Dzięki temu eliminowane są zbędne kroki, skracany jest czas wyko

Projektowanie zorientowane na użytkownika – główne zasady

Wielowymiarowe podejście do badań użytkowników

Jednym z najważniejszych elementów UCD jest aktywne włączanie użytkowników w każdym etapie procesu projektowego. Poprzez różnorodne badania jakościowe i ilościowe — takie jak wywiady, ankiety, obserwacje czy testy użyteczności — zbieramy bezpośrednie informacje zwrotne. Wywiady mogą odbywać się na żywo w siedzibach firm, telefonicznie lub w formie warsztatów, często ujawniają one ukryte potrzeby i oczekiwania.

W BB8 praktykujemy wielowymiarowe podejście do researchu użytkowników, które wykracza poza standardowe metody badawcze. Ważne jest, że nie ograniczamy się tylko do docelowych użytkowników, aby uzyskać pełniejszy obraz całej ścieżki użytkownika, angażujemy różne osoby związane z produktem. Warsztaty projektowe z udziałem doświadczonych pracowników, menedżerów i biznesu dostarczają wiedzy o użytkownikach z zupełnie innej perspektywy. Podczas tych spotkań nie tylko prowadzimy pogłębione wywiady, ale przede wszystkim integrujemy dane analityczne i ilościowe zebrane przez poszczególne zespoły. Następnie kompleksowo interpretujemy te informacje na potrzeby projektu, przekładając dane na konkretne rozwiązania projektowe.

Iteracyjny proces projektowy

UCD opiera się na iteracyjnym podejściu do projektowania, które zakłada ciągłe testowanie i udoskonalanie rozwiązań. Zamiast trzymać się sztywnego planu, proces ten jest elastyczny i adaptacyjny. Po każdej iteracji zbierany jest feedback od użytkowników, co pozwala na szybki  mi e wprowadzanie niezbędnych zmian. Dla zespołów projektowych oznacza to efektywniejsze wykorzystanie zasobów i możliwość szybkiego reagowania na zmieniające się warunki. User centered design, jako iteracyjny proces prowadzi do skuteczniejszych rozwiązań, które sprostają oczekiwaniom zarówno użytkowników, jak i projektantów.

Zaangażowanie biznesu w UCD

Skuteczne wdrożenie user centered design wymaga przede wszystkim świadomej decyzji i zaangażowania biznesu oraz właścicieli produktu w inwestycję w badania użytkowników. Kluczem jest nie tylko zrozumienie, ale i gotowość do włączenia w proces projektowy dedykowanych etapów na badania i testy użyteczności. 

Wyzwania biznesowe związane z wdrożeniem UCD

Wdrożenie user centered design w firmie może stanowić wyzwanie, zwłaszcza jeśli wymaga to zmiany kultury organizacyjnej i podejścia do projektowania. Zamknięcie prac i decyzji projektowych w obrębie wąskiej i hermetycznej grupy będzie skażone ich uprzedzeniami, preferencjami i założeniami. Dlatego ważne jest, aby w cały proces zaangażować kompetentnych specjalistów takich jak: Product Owner, Project Manager i Scrum Master, którzy będą zarządzać procesem projektowym. 

Cała implementacja tego procesu wymaga nie tylko zmiany podejścia do projektowania, ale także odpowiednich zasobów ludzkich i narzędzi. Wielodyscyplinarne zespoły stanowią podstawę tej strategii – łącząc kompetencje UX designerów, UI designerów, deweloperów i analityków biznesowych, jesteśmy w stanie podejść do projektu w sposób holistyczny. W tym wszystkim narzędzia nie powinny być celem samym w sobie, ale wsparciem w procesie, ułatwiającym organizację pracy, komunikację i centralizację informacji. Przykładowe aplikacje, które mogą w tym pomóc, to Figma, Miro, Jira, Notion czy ClickUp. Dzięki nim możemy zbierać materiały projektowe, tworzyć backlogi, przechowywać dokumentację i śledzić postępy

Firmy powinny dostrzec, że spełnianie oczekiwań użytkowników jest bezpośrednią drogą do realizacji celów biznesowych, a nie oddzielnym wyzwaniem. Zadowolony użytkownik to klucz do osiągnięcia sukcesu finansowego. Oznacza to, że każda decyzja inwestycyjna w obszarze UX designu może przynieść wymierne korzyści, takie jak zwiększona lojalność klientów, lepsza retencja oraz wyższe przychody.

W BB8 rozumiemy, jak istotne jest stawianie użytkownika w centrum procesu projektowego. Jednak z doświadczenia wiemy, że równie ważne jest zrozumienie celów biznesowych naszych klientów. Projektowanie architektury aplikacji lub serwisu, ścieżki użytkownika, procesów i funkcjonalności w pierwszej kolejności musi realizować założenia strategiczne firmy. Zdarzają się sytuacje, gdy strona biznesowa nie chce inwestować w funkcjonalności, które są pożądane przez użytkowników, ponieważ nie widzi bezpośrednich korzyści. Gdy zostaną przedstawione konkretne korzyści biznesowe - takie jak potencjalny wzrost zysków czy poprawa wizerunku - firmy są bardziej skłonne podjąć takie wydatki. W ten sposób interesy użytkowników i cele biznesowe zaczynają być ze sobą tożsame. To pokazuje, że inwestowanie w potrzeby użytkowników nie tylko zaspokaja ich oczekiwania, ale również bezpośrednio przyczynia się do realizacji celów firmy.

_____

Statystyka pochodzi ze strony Baymard Institiute